Çocuk Gelişimi

Çocuklarda Meydan Okuma ve Öfke Patlaması

Meydan Okuma

Çocukların hemen hemen hepsi bazı zamanlarda meydan okuyucu davranışlarda bulunurlar. Örneğin yorgun olduklarında, uyku zamanı geldiğinde, üzgün olduklarında itaatsizlik, uyumsuzluk, anne ve babaya karşı inatçılık gibi davranışlar sergilerler. Meydan okuma davranışı yaşamın ilk 2-3 yaşlarında ve ergenlik yıllarında normal kabul edilmekte iken bu davranış uzun süreli olmaya başladığında ve normal gelişim gösteren çocuklar ile karşılaştırıldığında farklı bir durum sergiliyorsa normal olmamaya başlar. Çocuğun sosyal ve aile yaşamını, okul hayatını olumsuz yönde etkilemeye başlar. Bu durum normal hayatını etkilemeye başladığı için bir bozukluk olarak kabul edilmektedir ve ancak psikiyatrisiler ve psikologlar tarafından teşhis ve tedavi edilmelidir.

Bu bozukluğun bazı belirtileri bulunmaktadır.

* Sürekli öfke patlamaları,

* Yetişkinlerle sürekli olarak tartışma,

* Yetişkinlerin isteklerine ve kurallarına karşı itaatsizlik, karşı gelme,

* Kişileri üzmek için yapılan kasıtlı davranışlar,

* Kendi davranışları ve hataları için başkalarını suçlamak,

* Başkaları tarafından kolay etkilenme,

* Kaba ve kırıcı davranışlarda bulunma,

* İntikam almaya çalışmak vb.

Bu davranışlar okulda ve evde fark edilebilir düzeyde ortaya çıkıyor olmalıdır. Araştırmalar % 5 ile % 15 arasında okul çocuklarının bu bozukluğa sahip olduklarını belirtmektedir. Bu bozukluğun temel sebebi bilinmemesine karşın genetik faktörler, çevresel etkenler ve anne baba tutumlarının etkili olabileceği düşünülmektedir.

Okul öncesi çocuklarda meydan okuma davranışının üstesinden nasıl gelinir?

Çocuğunuzun iyi yanları olduğunu unutmayın sadece yaptığı uygunsuz davranışlara odaklanmayın, olumsuz davranışlara ne kadar odaklanırsanız olumluları o kadar göremezsiniz.

Etkili anne baba olabilmek için yapılması gereken 5 kere övmek, 1 kere eleştirmektir.

Olumlu davranışların arkasından; örneğin odasını toplamasından veya sözünüzü dinlemesinden sonra ona övgü dolu sözler söylemeniz onu mutlu eder çünkü çocuklar anne ve babalarının onayına, ilgisine, beğenisine ihtiyaç duyar.

Sakin olun: Sinirli ailelerin çocuklarının da sinirli olduğunu unutmayın.

Tutarlı olun: Olumsuz davranıştan hemen sonra ceza verin böylece o davranışı yaptığında ceza alacağını öğrenir. Ancak ceza da fiziksel cezadan kaçınılmalıdır. Küçük molalar verme veya kısa süreli olarak bir şeyden mahrum bırakma yöntemi uygun olarak kabul edilir.

Beklentilerinizi açık bir şekilde ifade edin:   Çocuğunuz ondan ne beklendiğini anlamalıdır.

Çocuğunuza bazı durumlarda kontrolü verin: Çünkü ebeveyn olarak çocuğun üzerinde kontrol sağlamak istemeniz normal olsa da çocuk için bu durum sıkıntı verici olabilir. (örneğin; oyuncak seçeneklerinizi sunun, hangilerini alıp hangilerini alamayacağını belirtin ve istediği oyuncağı seçmesine izin verin, onun seçtiğine müdahale etmeyin.

Ergenlik dönemindeki bireylerin tartışmacı, bağımsız olma mücadelesinde olduğu, kendi düşüncelerine ve duygularına önem verdiği, arkadaş gruplarının onun üzerinde daha etkili olduğu herkes tarafından bilinir ve bu dönemdeki meydan okuma davranışı normal kabul edilir. Ancak bunun da çocuklukta olduğu gibi normal hayatına etki edecek düzeyde olması gerekir. Süreklilik göstermesi  bir bozukluk olabileceğini düşündürür. Ve bozukluk var ise tedavi edilmelidir.

Erken ergenlik dönemindekiler ve ergenlik döneminde meydan okuma ile başa çıkmada okul öncesi döneminde uygulanan yöntemler geçerlidir. Bu dönemde problemler de artış olduğu için bazen uygulanan yöntemler faydasız gibi gelebilir ancak tutarlı, sabırlı ve ona karşı açık olunduğunda bu sorunlarında üstesinden gelinir. Meydan okuyucu davranışlar, özgür olma isteği, aileye karşı gelme bu dönemde çok sık görülen genel özelliklerdir ve önemli olan ergen ile iletişimin koparılmadan, onun seviyesine inerek, gerektiğinde kontrolü ele alarak, gerektiğinde ona kontrolünü sağlama olanağı vererek bu dönemi atlatabilirsiniz. Ergen birey sizin onunla gurur duyduğunuzu, onu desteklediğinizi bilmek ister. Onlarla sadece sorunları olduğunda konuşmayın. Çocuğunuz öfkelendiğinde bunu görmezden gelerek sakinleşmesini bekledikten sonra onunla konuşmanız daha etkili iletişim kurmanızı sağlar. Kalabalık bir yerde size bağırıyorsa veya öfke nöbetindeyse yine beklemek ve onu sakin bir yere çağırmak, sakince konuşmayı teklif etmek yararlı olacaktır.

 

Anahtar Kelimeler: meydan okuma, öfke patlaması, çocuklarda meydan okuma, çocuklar tartışma, çocuklar kavga, okul öncesi, okul öncesi dönem, ergenlik dönemi, çocuk davranışları, etkili anne baba, ebeveyn ve çocuk

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.